HỎI :
Kính thưa Ban Biên Tập Website gdptangiang.vn,
Em là một huynh trưởng tập sự Gia Đình Phật Tử một tỉnh miền Tây Nam bộ. Vì nhà chật nên em thiết lập bàn thờ Phật Thích Ca tại phòng khách. Tại đây đã có bàn thờ ông bà nên em thiết trí bàn thờ Phật ngay phía trên bàn thờ ông bà .
Gần đây, có người nói với em thờ như vậy là không đúng. Em muốn dời bàn Phật sang nơi khác nhưng vì nhà chật không còn nơi nào sạch và đẹp hơn, vì vậy em rất lo lắng.
Em kính mong Ban Biên tập cho em một lời khuyên hợp tình hợp lý nhất trong trường hợp này.chanhgiacnct@gmail.com
TRẢ LỜI :
Bạn chanhgiacnct@gmail.com thân mến,
Là một Huynh trưởng GĐPT, việc thiết lập bàn thờ Phật tại nhà là một việc nên làm và cần làm.
Nếu nhà bạn rộng rãi thì việc xây hẳn một căn phòng để làm nơi thờ phụng là quá hay. Tuy nhiên, không phải ai cũng có được một ngôi nhà lý tưởng như thế. Vì vậy, trong trường hợp của bạn thì việc thiết lập bàn thờ Phật tại phòng khách là sự lựa chọn tốt nhất. Chính vì vậy mà gia đình Việt Nam từ xa xưa đã chọn phòng khách để đặt bàn thờ ông bà tổ tiên nhiều đời. Như vậy, nói về địa điểm (phòng khách) thờ Phật trong trường hợp của bạn là không có gì sai.
Có một số Phật tử cho rằng : thiết trí bàn Phật ngay phía trên bàn thờ ông bà là không tốt vì “Khi chư Tăng, Ni đến nhà mình bước vào phòng khách chắp tay xá Phật thì vô tình xá chào luôn ông bà mình” Những người theo quan niệm này cho rằng : “Để cho chư Tăng, Ni xá ông bà mình là làm cho ông bà mình mất phước, khó đi đầu thai”
Có thể từ quan niệm vừa nêu mà người ta bảo với bạn rằng: cách bài trí bàn Phật của bạn là không đúng. Chúng tôi xin chia sẻ về vấn đề này như sau :
-Một, theo lời Phật dạy, con người sau khi chết thì liền đi tái sanh theo nghiệp lành hay dữ của mình. Còn kinh điển PG Đại thừa thì cho rằng sự tái sanh của con người chậm nhất là 49 ngày sau khi qua đời. Do vậy, việc thờ cúng tổ tiên chỉ có tính chất tượng trưng để nhằm giáo dục tinh thần “uống nước nhớ nguồn” cho con cháu trong nhà, còn thực tế thì tổ tiên, ông bà… đã tái sanh lâu rồi. Hương linh đâu còn tồn tại trên bàn thờ đâu mà nhận sự xá chào, lễ lạy của ai ? Như vậy, quan niệm cho rằng:
“Tổ tiên, ông bà tổn phước khó đi đầu thai” chỉ là một sự suy diễn vô căn cứ, phản khoa học theo tín ngưỡng dân gian Trung Hoa mà thôi chứ giáo lý nhà Phật không hề dạy như vậy.
-Hai, khi ta xá chào ai thì tâm ý của ta chỉ một mực hướng về đối tượng ta chào kính. Mặc dù lúc ấy đối tượng ta chào kính có thể đang đứng gần với nhiều người khác nhưng tâm trí ta chỉ in đậm hình ảnh của người ta cung kính, còn bao nhiêu hình ảnh khác, mặc dù đang đứng trước mặt ta nhưng đều không xuất hiện trong tâm ý của ta. Đó là một thực tế mà ai cũng biết trong đời sống thường ngày.
Cũng vậy, giả dụ như chư Tăng, Ni có đến nhà ta và hướng về bàn Phật chắp tay lễ kính thì cũng không liên quan gì đến ông bà ta, bởi vì quý vị chỉ nhất tâm lễ kính Đức Phật mà thôi.
Một thí dụ khác : gặp những ngày lễ lớn có đông đảo Phật tử đi chùa. Lúc ấy chánh điện đông nghịt người lễ Phật. Người đến trước thì có thể được quỳ gần tượng Phật, còn chiêm ngưỡng được vẻ đẹp của tượng Phật, nhưng người đứng càng xa thì càng cách xa tượng Phật đến nỗi không còn trông thấy tượng Phật mà chỉ thấy lưng của người đứng trước mình. Tuy không nhìn thấy tượng Phật, nhưng người ấy vẫn thành tâm lễ lạy, mặc dù trước mặt người ấy chỉ nhìn thấy lưng của người đứng trước. Trong trường hợp này, ta có thể nói rằng ” người đứng sau lễ lạy người đang đứng trước mình” không ? Hay là chúng ta phải nói rằng: tuy trước mặt có cả một rừng người, nhưng người ấy chỉ lễ kính Phật, chứ không hề để tâm đến những người đang đứng trước mặt mình ? Trong trường hợp này, người đứng trước không được phước mà cũng không có tôi gì bởi sự lễ lạy của người đứng sau.
-Ba, việc chư Tăng, Ni đến nhà Phật tử tại gia là rất hãn hữu, chỉ trừ khi nào có duyên sự thật cần kíp chứ không phải là việc thường xuyên. Lấy một việc không thường xuyên để làm lý do trong chuyện này là một sự khiên cưỡng, chưa thực sự là lý do chánh đáng.
Với ba lý lẽ chúng tôi vừa phân tách trên đây cho thấy việc thiết trí bàn Phật tại phòng khách, phía trên bàn thờ ông bà là hoàn toàn hợp với giáo lý nhà Phật và không có một bất cứ một điều cấm kỵ nào theo quan niệm của một số người.
Bạn nên nhớ, việc thờ phụng, lễ kính Đức Phật hay tổ tiên, ông bà trong gia đình là việc làm nhắm giáo dục những con người dang sống, chứ Đức Phật hay tổ tiên không cần ta cúng bái lễ lạy gì cả.
Mong rằng những lời chia sẻ của chúng tôi giúp cho bạn vượt qua những băn khoăn không đáng có trong việc thờ Phật tại nhà.
BAN BIÊN TẬP
