KỲ 7: TIỀN THÂN KATTHAHARI
Vua Của Người Lượm Củi
Thế Tôn kể chuyện này khi ở Kỳ Viên:
Vua Sakya Mahanama ăn ở với một nữ tỳ sanh ra một người con gái, đặt tên là Vasabhakhattiya. Cô gái này lớn lên được vua nước Kosala hỏi cưới làm vợ và sanh một người con trai. Về sau, vua nước Kosala hiểu ra thân phận của nàng là con của một nữ tỳ, bèn truất phế mẹ con nàng khỏi ngôi vị hoàng hậu, hoàng tử, nhưng vẫn cho sống trong cung.
Biết được chuyện này, Bậc Đạo Sư đến gặp vua nước Kosala và nói rằng:
-Thưa đại vương, nàng là con gái của vua. Nàng đến làm vợ vua. Nàng sanh đứa con trai cho vua. Đứa con trai ấy, do lý do gì lại không làm chủ vương quốc thuộc sở hữu của người cha? Thuở xưa, có một vị vua, có một đứa con trai từ một người con gái đi lượm củi, một cuộc gặp gỡ tình cờ đã cho người con trai ấy vương quốc.
Vua nước Kosala yêu cầu Thế Tôn làm sáng tỏ câu chuyện.
Thế Tôn liền kể câu chuyện quá khứ sau đây:
Vua Sakya Mahanama ăn ở với một nữ tỳ sanh ra một người con gái, đặt tên là Vasabhakhattiya. Cô gái này lớn lên được vua nước Kosala hỏi cưới làm vợ và sanh một người con trai. Về sau, vua nước Kosala hiểu ra thân phận của nàng là con của một nữ tỳ, bèn truất phế mẹ con nàng khỏi ngôi vị hoàng hậu, hoàng tử, nhưng vẫn cho sống trong cung.
Biết được chuyện này, Bậc Đạo Sư đến gặp vua nước Kosala và nói rằng:
-Thưa đại vương, nàng là con gái của vua. Nàng đến làm vợ vua. Nàng sanh đứa con trai cho vua. Đứa con trai ấy, do lý do gì lại không làm chủ vương quốc thuộc sở hữu của người cha? Thuở xưa, có một vị vua, có một đứa con trai từ một người con gái đi lượm củi, một cuộc gặp gỡ tình cờ đã cho người con trai ấy vương quốc.
Vua nước Kosala yêu cầu Thế Tôn làm sáng tỏ câu chuyện.
Thế Tôn liền kể câu chuyện quá khứ sau đây:
* * *
Thuở xưa, tại Ba La Nại, vua Brahnmadatta đi đến vườn ngự uyển với đầy đủ nghi vệ. Tại đây, vua trông thấy một thiếu nữ vừa lượm củi, vừa ca hát. Vua đắm say nàng và ăn ở với nàng. Bồ tát được thụ thai trong bụng nàng. Người con gái biết mình đã mang thai với vua, liền báo cho vua biết. Vua đưa cho nàng chiếc nhẫn đang đeo và nói: Nếu sanh con gái thì hãy bán chiếc nhẫn này lấy tiền nuôi con. Nếu đó là con trai thì hãy mang nó đến với ta cùng với chiếc nhẫn này.

– Tâu đại vương, tôi có chiếc nhẫn này làm tin
– Chiếc nhẫn này không phải của ta
– Tâu đại vương, tôi không còn bằng chứng nào. Vậy nếu đứa bé này là con ngài thì nó sẽ đứng yên giữa không trung; còn nếu không phải con ngài thì nó sẽ rơi xuống đất mà chết.
Rồi nàng cầm hai chân Bồ tát mà quăng lên không trung. Bồ tát ngồi kiết già giữa không trung và nói bài kệ:
Kính thưa bậc đại vương
Tôi là con trai ngài
Kính thưa bậc nhân chủ
Hãy nuôi dưỡng con lớn
Vua nuôi dưỡng người khác
Không nuôi con mình sao?
Kính thưa bậc nhân chủ
Hãy nuôi dưỡng con lớn
Vua nuôi dưỡng người khác
Không nuôi con mình sao?

* * *
Sau khi kể câu hai pháp thoại này, bậc Đạo Sư kết hợp chúng với nhau và kết luận nhận diện tiền thân như sau:
-Thời ấy, người mẹ là Mahamaya
-Người cha là Tịnh Phạn vương
-Vua Katthavahanaraja chính là Ta vậy
CHÚ THÍCH:
–Nghi vệ: quân lính theo bảo vệ vua
Ý NGHĨA CÂU CHUYỆN:
Không nên quan trọng nguồn gốc lý lịch, mà hãy đánh giá một người ở đạo đức và tài năng hiện tại.
-Thời ấy, người mẹ là Mahamaya
-Người cha là Tịnh Phạn vương
-Vua Katthavahanaraja chính là Ta vậy
CHÚ THÍCH:
–Nghi vệ: quân lính theo bảo vệ vua
Ý NGHĨA CÂU CHUYỆN:
Không nên quan trọng nguồn gốc lý lịch, mà hãy đánh giá một người ở đạo đức và tài năng hiện tại.